NGHỀ ĐẠI LÝ THUẾ

ThS. Đào Tuyết Lan

Khoa KTKT

      Thuế và chính sách thuế luôn là mối quan tâm hàng đầu của tất cả mọi doanh nghiệp. Việc cập nhật những thông tin mới về các chính sách thuế, luật quản lý thuế, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp trong việc thực thi chính sách thuế là vô cùng quan trọng và cần thiết đối với các doanh nghiệp.

    Tại kỳ họp lần thứ 10, Quốc hội khóa XI đã ban hành luật Quản lý thuế số 78/2006/QH11 ngày 29/11/2006. Đây là một bước ngoặt quan trọng trong việc cải cách hành chính về thuế. Theo đó, người nộp thuế phải thực hiện việc tự khai, tự tính, tự nộp thuế vào ngân sách nhà nước và tự chịu trách nhiệm trước pháp luật. Vì vậy, đòi hỏi người nộp thuế phải có sự hiểu biết, nhận thức đúng, đủ các quy định về thuế, tự giác tuân thủ các nghĩa vụ về thuế. Để đáp ứng yêu cần đó, một vấn đề lớn đặt ra với các doanh nghiệp là phải nắm bắt kịp thời các chính sách thuế. Việc cải cách thủ tục hành chính, thay đổi chính sách thuế liên tục khiến các doanh nghiệp gặp không ít khó khăn trong việc kê khai, quyết toán thuế.  Kế toán thuế là một phần trong công tác kế toán của doanh nghiệp. Tuy nhiên, hiện nay, chỉ những doanh nghiệp lớn mới có người làm kế toán thuế riêng, còn đa phần các doanh nghiệp vừa và nhỏ, kế toán thuế chủ yếu là mang tính kiêm nhiệm. Chính vì không chuyên sâu trong lĩnh vực thuế, nên trước sự thay đổi của chính sách thuế, kế toán thuế đã không nắm bắt kịp thời dẫn đến việc xử lý xảy ra nhiều sai sót, gây thiệt hại cho cả doanh nghiệp lẫn Nhà nước.

      Nhận thấy rõ vấn đề này nên ngay từ khi ban hành luật Quản lý thuế, Quốc hội cũng đã tạo hành lang pháp lý cho việc ra đời của Tổ chức kinh doanh dịch vụ làm thủ tục về thuế (hay còn gọi là đại lý thuế). "Dịch vụ làm thủ tục về thuế" là hoạt động của đại lý thuế thực hiện các thủ tục đăng ký thuế, khai thuế, nộp thuế, quyết toán thuế, lập hồ sơ đề nghị miễn thuế, giảm thuế, hoàn thuế và các thủ tục hành chính thuế khác thay người nộp thuế theo quy định của Luật Quản lý thuế và hợp đồng dịch vụ đã ký kết” ( Điều 2 Thông tư 117/2012/TT-BTC ngày 19/07/2012). Trước đây, các cá nhân và công ty tư vấn dịch vụ kế toán thuế chỉ cung cấp thông tin hay xử lý vụ việc theo yêu cầu của khách hàng nhưng họ lại không chịu trách nhiệm về nội dung kê khai, tư vấn. Chính vì thế, một người có thể làm công tác tư vấn thuế cho nhiều công ty. Sau khi có luật Quản lý thuế, khi sử dụng dịch vụ đại lý thuế, các tổ chức, cá nhân được quyền ký hợp đồng với đại lý thuế, ủy quyền cho họ thực hiện các thủ tục về thuế trong phạm vi hợp đồng ký kết giữa doanh nghiệp và đại lý thuế. Do đó, các doanh nghiệp không phải lo lắng về thủ tục kê khai, nộp và hoàn thuế nữa, mà những việc này sẽ do đại lý thuế tiến hành. Thêm nữa, trách nhiệm pháp lý của tổ chức, cá nhân trong việc này sẽ được chuyển sang phía đại lý thuế. Tuy nhiên, nếu có xảy ra các hành vi trốn thuế, khai thiếu thuế, vi phạm thủ tục về thuế thì tổ chức, cá nhân nộp thuế vẫn phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về các nội dung sai phạm trên; còn đại lý thuế phải liên đới chịu trách nhiệm và phải bồi thường theo hợp đồng đã ký kết với tổ chức, cá nhân nộp thuế.

Điều kiện làm đại lý thuế:

Khoản 4 điều 20 luật Quản lý thuế năm 2006 quy định “Điều kiện hành nghề của tổ chức kinh doanh dịch vụ làm thủ tục về thuế” như sau:

1. Đăng ký kinh doanh theo quy định của pháp luật.

a)  Có ngành, nghề dịch vụ làm thủ tục về thuế ghi trong giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh;

b)  Có ít nhất hai nhân viên được cấp chứng chỉ hành nghề dịch vụ làm thủ tục thuế.

Nhân viên đại lý thuế phải có đủ các điều kiện sau:

a)  Là công dân Việt Nam hoặc công dân nước ngoài được phép cư trú tại Việt Nam.

b)  Có chứng chỉ hành nghề dịch vụ làm thủ tục về thuế do Tổng cục Thuế cấp.

c)  Là thành viên sáng lập hoặc có hợp đồng lao động làm việc trong tổ chức kinh doanh dịch vụ làm thủ tục về thuế.

2. Tại một thời điểm, người có chứng chỉ hành nghề dịch vụ làm thủ tục về thuế chỉ được hành nghề dịch vụ làm thủ tục về thuế tại một (01) đại lý thuế.

3. Đại lý thuế chịu trách nhiệm trước pháp luật về việc kiểm tra, xác nhận các điều kiện quy định tại Khoản 1 Điều này đối với nhân viên đại lý thuế.

Điều kiện dự thi chứng chỉ hành nghề đại lý thuế:

     Theo qui định tại Thông tư số 117/2012/TT-BTC của Bộ Tài chính, người dự thi lấy chứng chỉ hành nghề dịch vụ làm thủ tục về thuế là người Việt Nam hoặc người nước ngoài được phép cư trú tại Việt Nam từ 1 năm trở lên; có bằng cao đẳng trở lên thuộc các chuyên ngành kinh tế, tài chính, kế toán, kiểm toán, luật (chuyên ngành pháp luật kinh tế) và đã có thời gian làm việc trong lĩnh vực này từ 2 năm trở lên tính đến ngày nộp hồ sơ đăng ký dự thi; có năng lực hành vi dân sự đầy đủ, có phẩm chất, đạo đức tốt, trung thực, nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật. Hàng năm Tổng cục Thuế tổ chức kỳ thi cấp chứng chỉ hành nghề dịch vụ làm thủ tục về thuế vào khoảng tháng 12.

     Về hình thức và nội dung thi: Hình thức thi viết, thời gian 180 phút/ môn thi, ngôn ngữ thi Tiếng Việt. Nội dung thi gồm hai môn:

+  Môn thi Pháp luật về thuế, bao gồm luật và các văn bản hướng dẫn thi hành về thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế thu nhập cá nhân, thuế tài nguyên, các loại thuế khác; phí và lệ phí; luật Quản lý thuế và các văn bản hướng dẫn thi hành.

+  Môn thi Kế toán, bao gồm các nội dung sau: luật Kế toán và các văn bản hướng dẫn thi hành; các chuẩn mực kế toán Việt Nam; các chế độ kế toán đối với hoạt động kinh doanh; lập báo cáo tài chính của đơn vị kế toán.

    Để triển khai thực hiện Chiến lược cải cách hệ thống thuế giai đoạn 2011 – 2020 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 732/QĐ-TTg ngày 17/05/2011, ngày 03/3/2014 Bộ Tài chính đã ban hành Quyết định số 420/QĐ-BTC phê duyệt Kế hoạch phát triển hệ thống đại lý thuế đến năm 2020. Kế hoạch đã chỉ ra mục tiêu tổng quát là “Phát triển hệ thống đại lý thuế theo hướng: Đẩy mạnh việc xã hội hoá hoạt động hỗ trợ người nộp thuế tạo tiền đề nhằm tăng dần số lượng đại lý thuế và nâng cao chất lượng dịch vụ do đại lý thuế cung cấp; mở rộng, đa dạng hoá dịch vụ của đại lý thuế. Xây dựng hệ thống đại lý thuế thực sự trở thành cầu nối giữa cơ quan thuế và người nộp thuế…”

    Như vậy, đại lý thuế đã chính thức trở thành một nghề tại Việt Nam. Và luật Quản lý thuế cũng đã mở ra một hướng đi mới cho những người học chuyên ngành kinh tế, tài chính, kế toán, kiểm toán, luật (chuyên ngành pháp luật kinh tế).

 Tài liệu tham khảo:

• Luật quản lý thuế số 78/2006/QH11 của Quốc hội ngày 29/11/2006
• http://www.tapchithue.com
• http://www.gdt.gov.vn/wps/portal
• Kế hoạch phát triển hệ thống đại lý thuế đến năm 2020, Đỗ Lê Thùy Trang, phòng tuyên truyền - hỗ trợ người nộp thuế, Trên webside Tổng cục thuế - Bộ Tài Chính -Cục thuế Khánh Hòa.
• Báo cáo của Bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam tại Hội thảo “Nâng cao năng lực hoạt động và phát triển Hệ thống đại lý thuế ở Việt Nam”, tháng 4/2012, do Hội tư vấn thuế Việt Nam tổ chức tại Tổng Cục thuế.
• Tài liệu Hội thảo trao đổi kinh nghiệm hoạt động đại lý thuế tháng 12/2012, do Tổng Cục Thuế tổ chức phối hợp với Hội tư vấn thuế Việt Nam và Hiệp Hội kế toán thuế công Nhật Bản, tại Tổng Cục thuế.

·        Thông tư số 117/2012/TT-BTC của Bộ Tài chính : Hướng dẫn về hành nghề dịch vụ làm thủ tục về thuế